Zasiedzenie prawa własności

Zasiedzenie to jeden ze sposobów nabycia prawa własności rzeczy. Następuje ono z mocy prawa, co oznacza, iż zasiedzenie następuje po spełnieniu ustawowych przesłanek. Do zasiedzenia nieruchomości nie jest konieczne orzeczenie sądu. Przepisy prawa wymagają złożenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia do sądu, ale ma ono charakter wyłącznie potwierdzenia, iż zasiedzenie już nastąpiło.

Przede wszystkim w trybie zasiedzenia nabywa się prawo własności, a więc przedmiotem zasiedzenia są rzeczy (ruchome i nieruchome) oraz służebności gruntowe. W takim wypadku zgodnie z art. 292 kodeksu cywilnego służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Dopuszcza się też nabycie prawa użytkowania wieczystego przez zasiedzenie, lecz podkreśla się, że może je nabyć osoba będąca posiadaczem nieruchomości w ramach użytkowania wieczystego, które zostało ustanowione w odpowiednim trybie na rzecz oznaczonej osoby.
W przypadku nabycia przez zasiedzenie nieruchomości budynkowych mamy do czynienia z pewnymi zastrzeżeniami. Zasiedzenie własności budynku jest możliwe tylko razem z zasiedzeniem prawa użytkowania wieczystego gruntu, ponieważ zgodnie z art. 235 § 2 kodeksu cywilnego odrębna własność budynku przysługująca wieczystemu użytkownikowi jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym. Jednak w myśl art. 272 kodeksu cywilnego oraz 279 kodeksu cywilnego nie można nabyć przez zasiedzenie własności nieruchomości budynkowych, jeśli odrębna własność budynku przysługuje rolniczej spółdzielni produkcyjnej, a to dlatego, że odrębna własność budynków przysługuje tylko oznaczonej i ograniczonej kategorii podmiotów.

Można nabyć przez zasiedzenie odrębną własność lokalu, którą ustanowiono wcześniej. Przez nabycie nieruchomości lokalowej przez zasiedzenie nabywa się równocześnie udział we współwłasności lub współużytkowaniu wieczystym gruntu. W drodze zasiedzenia nie można natomiast nabyć części lokalu, ponieważ przedmiotem odrębnej własności zarówno przed, jak i po zasiedzeniu musi być w całości lokal samodzielny.

Aby można było zasiedzieć nieruchomość muszą być spełnione następujące przesłanki:
1. posiadanie samoistne,
2. ciągłość posiadania,
3. upływ okresu czasu.

Posiadacz, który nie jest właścicielem rzeczy musi być posiadaczem samoistnym. Jak wynika z art. 336 kodeksu cywilnego posiadaczem takim jest ten, kto rzeczą faktycznie włada jak właściciel. Powinno więc ono odpowiadać treści prawa własności.

Druga przesłanka to ciągłość posiadania, czyli posiadanie nieprzerwane. Jednak w art. 340 kodeksu cywilnego mamy do czynienia z domniemaniem ciągłości posiadania. W przypadku, gdy toczy się postępowanie sądowe, należy udowodnić przede wszystkim nabycie posiadania w określonym odległym czasie oraz jego obecne trwanie.

Oprócz posiadania rzeczy istotny jest również upływ czasu. W odniesieniu do nieruchomości może być to 20 lub 30 lat w zależności, czy posiadacz jest w odpowiednio w dobrej albo złej wierze. Dobra wiara istnieje wtedy, gdy posiadacz włada nieruchomością, pozostając w uzasadnionym przekonaniu, iż jego władanie jest zgodne z przysługującym mu prawem.

W przypadku pytań i problemów prawnych zapraszam do kontaktu z prawnikami Kancelarii Adwokackiej w Warszawie Adwokat Moniki Radomskiej.