Koszty sądowe w sprawach o odszkodowanie

Niejednokrotnie istotną przeszkodą, stojącą na drodze dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w postępowaniu przed sądem, jest konieczność ponoszenia kosztów związanych ze sprawą. Świadomość obowiązku zapłaty za samo przyjęcie przez sąd sprawy do rozpatrzenia może odstraszać poszkodowanych i powodować, że pomimo wysokich szans na wygranie sporu, nie podejmą oni odpowiednich kroków. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżyć tematykę kosztów sądowych i ułatwić podjęcie decyzji o złożeniu pozwu sądowego.

 

Co do zasady, przy wniesieniu pozwu do sądu należy uiścić opłatę sądową od pozwu, której wysokość uzależniona jest od wartości przedmiotu sporu tj. łącznej kwoty roszczeń, o które poszkodowany ubiega się przed sądem. Opłata sądowa od pozwu określona jest w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i przedstawia się następująco:
• dla WPS do 500 złotych – opłata w kwocie 30 złotych;
• dla WPS ponad 500 złotych do 1500 złotych – opłata w kwocie 100 złotych;
• dla WPS ponad 1500 złotych do 4000 złotych – opłata w kwocie 200 złotych;
• dla WPS ponad 4000 złotych do 7500 złotych – opłata w kwocie 400 złotych;
• dla WPS ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – opłata w kwocie 500 złotych;
• dla WPS ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – opłata w kwocie 750 złotych;
• dla WPS ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – opłata w kwocie 1000 złotych.

Z kolei przy wartości przedmiotu sporu przekraczającej 20 000 złotych, opłata sądowa wynosi 5% WPS-u. Przykładowo, dla roszczenia o łącznej kwocie 50 000 zł, opłata wynosić będzie 2.500,00 zł, zaś dla roszczenia o wysokości 100 000 zł – 5.000,00 zł.

W sprawach o odszkodowanie – czy to z tytułu uszkodzenia mienia, pojazdu, czy uszczerbku na zdrowiu, niezbędne jest przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego. Biegłemu za wykonaną pracę przysługuje wynagrodzenie, toteż stronę wnoszącą o tego rodzaju dowód, sąd obciąża kosztami jej sporządzenia. Przed dopuszczeniem dowodu konieczne jest zatem uiszczenie zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego. Jej wysokość nie jest stała i każdorazowo ustalana jest przez sąd, lecz typowo należy przygotować się na wydatek rzędu 500 – 1 500 zł. Należy przy tym zaznaczyć, iż w toku postępowania może zaistnieć potrzeba zasięgnięcia od biegłego opinii uzupełniającej, bądź zawnioskowania o zmianę biegłego. Tego rodzaju czynności również generują podobnej wysokości koszty.

Wymienione powyżej koszty są zasadniczo jedynymi, które strona ponosi przed zakończeniem postępowania. Nie jest jednak tak, że poniesione wydatki przepadają na dobre i nie jest możliwe ich odzyskanie. W przypadku pomyślnego rozstrzygnięcia sprawy, stronie wygrywającej przysługuje bowiem zwrot poniesionych przez nią kosztów procesu. Jeżeli sprawa zostanie wygrana w całości, to strona przegrywająca zobowiązania jest do zwrotu uiszczonych opłat i zaliczek w pełnej wysokości. Wymienione wyżej kwoty, w przypadku wygranej, podlegają zatem zwrotowi. Pamiętać należy jednak, iż w razie wygrania sprawy w części, koszty zasądza się stosunkowo, np. wygrana w 75% oznacza, iż tyle procent wydatków zostanie zwróconych stronie wygrywającej. Istotne jest zatem precyzyjne określenie wartości przedmiotu sporu, gdyż jej przeszacowanie doprowadzi do utraty części poniesionych w sprawie kosztów. Ustalenie kwoty roszczenia warto zatem powierzyć profesjonalnemu pełnomocnikowi adwokatowi bądź radcy prawnemu.

Nie zawsze jednak poszkodowany ma możliwość uiszczenia kosztów sądowych. Sytuacja majątkowa strony może okazać się na tyle niekorzystna, że przez konieczność uiszczenia opłaty sądowej, bądź kosztów sporządzenia opinii biegłego, nie będzie ona w stanie skorzystać z przysługującego jej prawa do dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. Ustawodawca przewidział taką sytuację i wprowadził regulację, umożliwiającą zwolnienie od kosztów sądowych osób o sytuacji majątkowej uniemożliwiającej ich poniesienie. Konieczne jest złożenie umotywowanego wniosku z załączonym oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach otrzymania. Należy również załączyć dokumenty – najczęściej będą to PIT-y oraz wyciągi z rachunków bankowych – poświadczające aktualny stan majątkowy.

Wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych można zawrzeć w pozwie, bądź złożyć go na późniejszym etapie postępowania, w zależności od możliwości ponoszenia określonych wydatków. Sąd wydaje postanowienie w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych po otrzymaniu wniosku, jeżeli otrzymana dokumentacja nie pozostawia wątpliwości co do zasadności wniosku, bądź też jej braku. W przypadku zaistnienia wątpliwości sąd wszczyna dochodzenie i zobowiązuje wnioskodawcę do przedłożenia dodatkowej dokumentacji.

Omówione wyżej zagadnienia ilustrują, jak ważne jest dokładne określenie, przed wdaniem się w spór sądowy, wartości jego przedmiotu. W przypadku wygrania sprawy w całości, strona uzyskuje bowiem zwrot wszystkich poniesionych na nią kosztów. Rekomendujemy zatem wsparcie prawnika z kancelarii adwokackiej adwokat Moniki Radomskiej który precyzyjnie ustali, o jaką kwotę można walczyć, jak również oceni, czy w danej sprawie możliwe jest złożenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. Kancelaria z siedzibą w Warszawie, dzielnica Praga Południe k/ronda Wiatraczna przy ul. Dobrowoja 11 lok 5 obsługuje zainteresowanych poradą prawną od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00 -17.00.