Istotne zmiany dla spółdzielców a nabycie i utrata członkostwa.

Zmiany związane są z członkostwem w spółdzielni mieszkaniowej. Ustawa wprowadziła główną zasadę, iż członkiem może być jedynie osoba posiadająca prawo do lokalu, czyli osoba fizyczna, choćby nie miała zdolności do czynności prawnych albo miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych:

1. której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego;
2. której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;
3. której przysługuje roszczenie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego;
4. której przysługuje roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu, zwane dalej „ekspektatywą własności”; lub
5. będąca założycielem spółdzielni.

Zatem, nie ma możliwości, aby osoba, do której nie należy żadne prawo do lokalu, była jej członkiem.

Dzięki nowelizacji, osoby, które nabywają członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej już nie składają deklaracji członkowskiej, ani nie wnoszą wpisowego i udziałów. Jednakże, należy zauważyć, iż nowelizacja spowodowała, że w jednej spółdzielni mieszkaniowej będą działać dwie grupy członków – (1 grupa) musiała wcześniej wpłacić wpisowe i udziały, (2 grupa) już nie musi tego robić, co może wiązać się z wewnętrznymi konfliktami między członkami.
Warto jednak zauważyć, iż dzięki ustawie osoba, która posiadała spółdzielcze własnościowe prawa do lokalu, a nie była członkiem spółdzielni, z dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy uzyskuje członkostwo z mocy prawa. Zatem nie ma konieczności podejmowania jakiejkolwiek uchwały przez zarząd lub radę nadzorczą w tym przedmiocie, bo członkostwo nabywa się z mocy prawa.

Członkami spółdzielni stają się również współmałżonkowie członków spółdzielni, jeżeli jednak tytuł prawny do lokalu przysługiwał im wspólnie. O tym należy pamiętać. Poprzednio zaś, w tym zakresie małżonkowie sami decydowali czy członkami spółdzielni są obydwoje czy też jedno z nich.

Natomiast, prawo wyboru do bycia członkiem spółdzielni przysługuje wyłącznie osobom posiadającym prawo odrębnej własności lokalu, oraz najemcom, tzw. dawnego lokalu zakładowego.

Kiedy zaś ustaje członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej?

Członkostwo w spółdzielni ustaje z chwilą:

1. wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego;
2. zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub udziału w tym prawie;
3. zbycia prawa odrębnej własności lokalu lub udziału w tym prawie;
4. zbycia ekspektatywy własności lub udziału w tym prawie;
5. wygaśnięcia roszczenia o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego;
6. rozwiązania umowy o budowę lokalu.

Zatem, ma to miejsce w chwili utraty prawa do lokalu w jej zasobach. Co więcej, jeżeli członek spółdzielni posiada więcej niż jeden tytuł prawny do lokalu, w danej spółdzielni, utrata członkostwa następuje dopiero w przypadku utraty wszystkich tytułów prawnych do lokalu w ramach tej spółdzielni.

Członkostwo w spółdzielni ustaje także z chwilą powstania wspólnoty mieszkaniowej. Z mocy prawa powstaje wspólnota mieszkaniowa, jeśli w budynku, w którym zostały wyodrębnione na własność wszystkie lokale bądź, w którym większość właścicieli, zgodnie z udziałami w nieruchomości wspólnej, podjęła uchwałę o stosowaniu ustawy o własności lokali, do zarządu nieruchomością wspólną.